Wat is port en wat kun je ermee?

Eeuwenlang werden de wijnvaten met rabelos, de traditionele schepen, de Douro afgevaren naar Porto. Daar staan van oudsher de handelshuizen van de portproducenten, in het stadsdeel Villa Nova da Gaia. De traditie is overal aanwezig: de naam is beschermd door de Europese Unie en de wijnbouw in terrassen langs de Douro is door Unesco tot werelderfgoed uitgeroepen. Goed om te weten is dat alle port in principe een blend van verschillende jaren is. Zo zorgen de porthuizen voor een herkenbare en consistente stijl.

Wil je iedere week de lekkerste recepten & tips ontvangen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief:

Nu we de vraag ‘wat is port’ beantwoord hebben, wil je vast ook weten hoe het smaakt. Er zijn vele soorten, met evenzovele smaken. Grofweg zijn er twee soorten: de ruby-stijl en de tawny-stijl. Ruby-port wordt relatief jong gebotteld en kenmerkt zich door een fruitig karakter en een volle rode kleur. In de beste wijnjaren wordt er een bijzondere ruby-port gemaakt met alleen wijn van één jaar: vintage-port. Deze wordt op een speciale manier gebotteld waardoor hij zich verder kan ontwikkelen in de fles. Vintage port kan tientallen jaren bewaard worden, en de prijzen gaan sky high. Tawny-port ligt langer op het vat voordat het gebotteld wordt. De kleur gaat richting oranje en de smaak is eerder notig dan fruitig. Colheita is tawny-port een enkel jaar (colheita betekent oogst). In tegenstelling tot vintage-port ontwikkelt colheita zich niet verder als hij eenmaal gebotteld is.

In principe kan je – zeker in de keuken – deze drank vervangen door elke andere versterkte wijn. Vooral als het gaat om de combinatie van alcohol en suiker. Maar wij raden aan port te vervangen door port. Ofwel, drink je soms een glaasje ruby van een bepaald merk, probeer dan ook een ander merk. Of drink ze naast elkaar om de verschillen te ontdekken. Maak een kleine proeverij van, ideaal voor een regenachtige zondagmiddag, met verschillende soorten ruby en tawny, liefst nog van verschillende merken en verschillende leeftijden. Dan ontdek je de smaakrijkdom die het heeft.

Elke supermarkt en elke slijter heeft verschillende soorten in huis, zeker een eenvoudige ruby en tawny. De leukste manier om het te kopen is een beetje omslachtig. Vrijwel alle grote porthuizen hebben in Villa Nova da Gaia proeflokalen waar ze verschillende soorten laten proeven. Als je een beetje chique kleren aantrekt, krijg je misschien nog wat dure colheita of zelfs vintage te proeven. Wat je in ieder geval krijgt is een uitleg over de verschillende soorten en over de rijke geschiedenis van de wijn. Als je ooit in de buurt bent, dan mag je een bezoek aan Porto en zijn wijnhuizen eigenlijk niet missen.

Opdrinken natuurlijk. Een mooie, frisse ruby-port is een geweldig zomers aperitief. Als de avonden korter worden, dan is een glaasje tawny bij het haardvuur niet te versmaden. Een klassieke en verleidelijke combinatie hiermee is chocola – onweerstaanbaar zacht, zoet en zwoel. Ook port en kaas kunnen goed samengaan, denk aan de Engelse gewoonte om tegen einde van de zomer een fles port omgekeerd in een Stilton-kaas te zetten. Tegen de tijd dat het Kerstmis is, is de fles leeg en serveren ze daar feitelijk versterkte kaas. Ook kan je er prima mee koken: denk aan stoofpotten, chutneys, een beetje oempf in je zelfgemaakte jam of een scheutje door de uiensoep.