Foodies boekenclub: “Switi Sranan”

In “Switi Sranan” viert chef-kok en kookboekauteur Noni Kooiman in 120 recepten de culinaire rijkdom van het land van haar vader: van samosa’s en bakkeljauwkroketjes tot salade van bakbanaan en roti met alles erop en eraan. En van saotosoep en snert (ja, echt) tot pom, peperganache en tangy tamarindepunch.

Suriname is een land met een belangrijk verhaal dat niet beter verteld kan worden dan aan de hand van eten. Naast de Inheemse bevolking bestaat de Surinaamse maatschappij voor het grootste deel uit Hindoestanen, Creolen, Marrons, Javanen en Chinezen. De Surinaamse keuken is een smeltkroes van alle mensen die er door de jaren heen terecht zijn gekomen en de ingrediënten, kooktechnieken en gerechten die zij met zich meebrachten.

Noni Kooiman werkte vanaf haar zeventiende als kok in keukens van diverse restaurants. Zij begon haar carrière in de Parijse bakkerij “Rose’s Bakery”. Terug in Amsterdam werkte zij onder andere bij de restaurants “Schiller”, “Vuurtoreneiland”, “De Plantage” en “Toscanini”. Kortom, Noni weet ontzettend veel van eten. Ze woonde als kind in Suriname, tegenwoordig woont ze met haar gezin in Amsterdam. In 2020 verscheen haar eerste kookboek “Inmaken“, deze schreef ze samen met Jonah Freud.

Wil je iedere week de lekkerste recepten & tips over kookboeken ontvangen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief:

De Surinaamse keuken is zeer uitgebreid, het is een combinatie van een groot aantal internationale keukens. Hoewel veel mensen nog steeds denken dat roti een kipgerecht is (roti is alleen de plaat, het brood dat je serveert) wordt de Surinaamse keuken steeds populairder. En terecht, de veelzijdige gerechten en smaken zijn ongelooflijk diep en lekker. Daarnaast heeft haast elk gerecht wel een prachtig verhaal te vertellen en zijn er ontzettend veel familierecepten die vol goed bewaarde geheimen zitten. Het wordt tijd dat we de Surinaamse keuken nóg beter leren kennen en volledig omarmen. Met het boek “Switi Sranan” van Noni Kooiman kun je niet anders dan smoorverliefd worden op de Surinaamse keuken en haar gerechten.

Stuk voor stuk zijn de recepten smaakvol, respectvol en goed omschreven. Noni legt precies uit waar bepaalde producten vandaan komen, hoe recepten zijn ontstaan en waarom bepaalde keukentechnieken zo belangrijk zijn in de Surinaamse keuken. Het boek staat dan ook niet alleen vol met heerlijke recepten, het boek is ook nog eens ontzettend leerzaam. Eigenlijk zou iedereen het boek alleen al in huis moeten hebben om te leren wat roti, saoto en heri heri eigenlijk is.

Wist je bijvoorbeeld dat heri heri een gerecht is dat de tot slaaf gemaakten kracht moest geven voor het harde werk op de plantages? Als ze geluk hadden was er wat vis of misschien een ei beschikbaar om erbij te eten. Tot op de dag van vandaag wordt dit gerecht met trots gegeten. Elk jaar, op 1 juli, tijdens Keti Koti (nationale herdenking slavernijverleden en viering van de afschaffing van de slavernij) kun je op diverse plekken gratis heri heri halen. Aan de hand van meer dan 100 recepten leer je niet alleen veel over de Surinaamse keuken, je leert ook nog eens over de Surinaamse cultuur en hoe diverse gerechten zijn ontstaan.

Noni Kooiman: “Saoto is misschien wel de bekendste Surinaamse soep. Er zitten andere specerijen in dan in de Indonesische soto ayam, want in Suriname waren er indertijd niet veel Indonesische ingrediënten te krijgen. Zeker niet toen de eerste mensen vanuit Indonesië naar Suriname kwamen. De soep is het lekkerst als je zelf de bouillon maakt, maar als je minder tijd hebt kun je daarvoor in de plaats goede kwaliteit kippenbouillon uit de super of van de poelier gebruiken. Gebruik dan wel wat extra takjes selderij en pimentkorrels om de bouillon wat Surinaamser van smaak te maken.”

Noni Kooiman: “Heri heri is een gerecht dat de tot slaaf gemaakten kracht moest geven voor het harde werk op de plantages. Als ze geluk hadden, was er wat vis of misschien een ei beschikbaar om erbij te eten. Het is bijzonder dat heri heri vandaag de dag met trots gegeten wordt. Mijn vader eet dit het liefst elke dag. De knollen en bananen worden in dezelfde pan gekookt, maar de paarse zoete aardappel geeft nogal af. Dat doet niets af aan de smaak, maar als je wilt dat de andere ingrediënten hun kleur behouden kun je de paarse zoete aardappel het best in een eigen pannetje koken.”

Noni Kooiman: “De vrijheid van godsdienst in Suriname trok Joden vanuit heel Europa aan. Fiadoe is een taart van Europese oorsprong waarin je de verschillende afkomsten van Joodse Surinamers herkent. De vorm lijkt op het Oost-Europese Chrysant-brood, maar de vulling doet heel Portugees aan. Dit is het recept van mijn oma, en is iets aangepast en verduidelijkt door mijn tante Jolanda — de beste Surinaamse bakker van Amsterdam. Deze taart ontbrak zelden op feestjes. Het is een vrij bewerkelijke taart die een dag na het maken het lekkerst is; begin dus op tijd.”