Advertentie
Als er een keuken is waar ze veel gebruik maken van ansjovis, dan is het de Italiaanse wel. Op een pizza Napolitana, door de pesto of in een pastasaus; de Italianen voegen het als umami-bom overal aan toe. Maar wist je dat deze Mediterrane smaakmaker in Oer-Hollandse wateren zwemt? Het noordelijke deel van de Zuiderzee was zelfs ooit het belangrijkste paaigebied van de lokale ansjovis. Inmiddels is dat, onder andere door de overbevissing van vele wateren ter wereld en de aanleg van de Afsluitdijk, heel anders en wordt het visje in Nederland alleen nog op kleine schaal gevangen in de Oosterschelde. In Bergen op Zoom zijn ze maar wat trots op hun zelfbenoemde zoute goud, die ze vangen met een ambachtelijke visserijtechniek die alleen nog door de familie Van Dort uitgeoefend wordt.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang elke week prachtige food-verhalen:
Weervisserij
De zogenaamde weervisserij is een traditionele methode waarbij de lokale ansjovis met behulp van houten V-vormige bouwwerken in een fuik wordt geleid. Hierbij speelt het getij een belangrijke rol en daarom gaan de mannen van de familie in de maanden mei en juni tweemaal per dag het water in om de vissen te vangen. Dit doen ze samen met een groep vrijwilligers die hen ’s nachts gezelschap houden en overdag helpen de aalscholvers te verjagen. De unieke vangstmethode is erg arbeidsintensief, mede doordat er amper gebruik wordt gemaakt van mechanische hulpmiddelen, maar de familie kent niet anders. Rian van Dort vertelt: “De ambacht van het weervissen is in mijn familie van generatie op generatie doorgegeven. We doen dit al eeuwenlang. Als klein meisje ging ik al met mijn opa mee, daarna gingen mijn ouders de boot op en nu sta ik samen met mijn broers aan het roer. Wij zijn inmiddels als enige familie over. Vroeger waren er veel meer Bergse weervissers maar dat kan niet meer uit.”
Weinig lokale ansjovis
Want ondanks alle inspanningen is er de afgelopen jaren weinig ansjovis gevangen. Waar dat precies aan ligt, is gissen. “Hoeveel er gevangen wordt, valt niet te voorspellen. Wij weervissers hebben altijd te maken gehad met sterk wisselende ansjovisvangsten. Zo heeft mijn opa ook mindere jaren gehad, maar zo slecht als de laatste tijd is het nog nooit geweest. Sinds 2019 hebben we nog geen kilo gevangen. Dit jaar zullen het er zelfs niet meer dan zeven stuks geweest zijn. Sommigen denken dat dit door de klimaatverandering komt omdat de vangst onder andere afhankelijk is van de watertemperatuur en de windrichting. Zelf denk ik echter eerder dat de windmolens bij Vlissingen de oorzaak zijn. Sinds deze geplaatst zijn, is er nauwelijks meer ansjovis gevangen. Dat hoeft natuurlijk geen verband te hebben, maar toevallig is het wel”, aldus Rian.
Het leven op zee
Een slecht jaar is geen slechte eeuw en dus blijft familie Van Dort proberen. Rian vertelt: “De windmolens maken veel lawaai en ik denk dat het de ansjovis weghoudt uit de Schelde. Toch heb ik hoop dat ze op den duur aan het geluid wennen en weer terugkomen. Wij blijven in ieder geval vissen en vertrouwen op een goed jaar. Het is belangrijk dat de ambacht van het weervissen behouden blijft en daarom gaan wij door. We zijn inmiddels ook al in de zestig en geen mensen om voor een baas te werken. Het weervissen is wat wij sinds kleins af aan kennen en het leven op zee hoort bij ons. We gingen vroeger ook nooit op vakantie, maar op warme zomerdagen met zijn allen op de boot mee. Dat was prachtig. De hele dag zwemmen en samen spelen terwijl de vis werd gevangen. Inmiddels is alles anders maar ik ga nog steeds graag op de boot varen. Samen met Stichting Behoud Weervisserij organiseren we in de zomermaanden toeristische vaartochten om mensen kennis te laten maken met onze unieke en eeuwenoude visserijmethode.” Wil je hier meer over weten? Neem dan een kijkje op behoudweervisserij.nl.
Foto’s: Jeroen van Eijndhoven
Lees ook: Smaakmaker: zo gebruik je ansjovis (incl. recepten)
Onze tips
LAATSTE KANS: meld je nu aan voor onze kookwedstrijd!
Dit zijn de leukste Nederlandse culinaire podcasts
Vers van de pers: nieuw Affligem bier, Koreaanse BBQ en meer!
Foodies’ favorieten van september
Komkommerhype in IJsland: deze recepten wil je maken!
Nu verkrijgbaar: Foodies Wij gaan bakken!
Vers van de pers: jouw favoriete Starbucks drankje is terug en meer!
Dit wil je proeven: Hagelchup
