Beschimmeld eten: hoe voorkom je dat en kan het kwaad?

Een van de meest irritante dingen in de keuken: beschimmeld eten. Je wilt een boterham smeren, maar op het brood, de roomkaas of de komkommer in je groentela zit een lelijk groen jasje. Balen! Waarschijnlijk vraag je je af of je het had kunnen voorkomen. En – misschien nog belangrijker – of het aangetaste eten nog te redden is. Laten we beginnen met de vraag wat schimmels zijn en hoe ze ontstaan. Schimmels zijn micro-organismen die bestaan uit vele draadjes die bij elkaar een wollige structuur hebben. Vaak zijn ze wit, rood of groen. Schimmels vermeerderen zich door sporen die door de lucht bewegen. Eten beschimmelt wanneer het in contact komt met een schimmelspoor en deze zich gaat vermeerderen; dat kan behoorlijk hard gaan. Wanneer je het eten te lang of onjuist bewaart, is de kans op schimmelgroei het grootst.

Wil je ook iedere week de lekkerste recepten & tips ontvangen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief:

Sommige schimmels maken gifstoffen aan. Deze gevaarlijke stoffen noemen wij mycotoxines. Als je veel mycotoxines binnenkrijgt, kan het schadelijk zijn voor je gezondheid. Sommige gifstoffen kunnen zelfs tot een acute voedselvergiftiging leiden, kankerverwekkend zijn of ernstige leverschade veroorzaken. Op de website van het Voedingscentrum lees je meer over verschillende schimmelgifstoffen en welke risico’s ze met zich meebrengen. Dat klinkt allemaal zorgwekkend, toch hoef je je niet direct zorgen te maken. In de voedingsindustrie worden de hoeveelheden schimmels nauwkeurig gemeten om er zeker van te zijn dat de producten veilig zijn. Maar als je bepaalde producten zoals brood, kaas, groenten of zuivel onjuist of te lang bewaart, kunnen ze alsnog beschimmelen.

Sommige mensen zijn geneigd om de zichtbare schimmel weg te halen en de rest gewoon op te eten. Maar is de appelmoes of jam waar je de schimmel van hebt weggeschraapt nog veilig om te eten? Het antwoord is simpel: nee. Hoewel schimmel pas gevaarlijk wordt als je het in grote hoeveelheden binnenkrijgt, kun je beter geen risico’s nemen. Verwijder dus niet alleen de schimmel, maar gooi het hele product weg. Zacht fruit, brood, een stuk komkommer, roomkaas of een potje compote: je kunt ze allemaal beter weggooien als je schimmel ziet. De enige uitzondering hierop is harde kaas aan één stuk. Hierbij groeit de schimmel alleen op het oppervlakte. Als je de schimmel eraf haalt, kun je de kaas nog veilig eten. Beschimmelde geraspte kaas of kaasplakken kun je wel beter weggooien.

Als iemand het no waste-principe hoog in het vaandel heeft staan, dan zijn wij dat. Toch willen we je op het hart drukken om beschimmeld voedsel altijd weg te gooien vanwege de gifstoffen die schimmels produceren. Ook het verhitten of bevriezen van beschimmelde etenswaren heeft weinig zin. Schimmelgifstoffen zijn namelijk goed bestand tegen zeer lage temperaturen maar ook tegen hitte. Voer beschimmeld eten ook niet aan dieren, ook voor dieren zijn de schimmels schadelijk. Er zit helaas niets anders op, weggooien is de enige optie. Omdat voorkomen beter dan genezen is, kun je het beste ervoor zorgen dat het voedsel niet beschimmelt. Daar geven we je graag handige tips voor!

Van alle voedingsmiddelen wordt brood het vaakst aangetast door schimmel. Maar door het op de juiste manier en niet te lang te bewaren, kun je in de meeste gevallen schimmel voorkomen. Bewaar brood en andere bakkerijproducten op een droge, koele en donkere plaats buiten de koelkast. De vochtige omgeving van de koelkast verhoogt namelijk de kans op schimmelgroei. Maar ook warmte en licht zijn niet goed voor je brood. Bewaar brood het beste in een broodtrommel of papieren zak en niet langer dan 2-3 dagen na aankoop. Wil je het brood langer bewaren? Je kunt brood luchtdicht verpakt tot 4 weken in de vriezer bewaren. Is het brood niet beschimmeld, maar wel een beetje oud en taai geworden? Lees onze tips wat te doen met oud brood.

Sommige soorten schimmel zijn eetbaar en kunnen geen kwaad. Neem een champignon – dat is de vrucht van een eetbare schimmel. Maar ook kazen zoals gorgonzola bevatten eetbare schimmels. Bij de productie van de kaas worden er speciale schimmelculturen aan toegevoegd. Hierdoor ontstaat de scherpe smaak van de kaas, de specifieke geur en verkleuring in de kaas. Niet iedereen is fan van deze sterk ruikende kaasjes, maar de consumptie is in ieder geval veilig. Maar let op: ook schimmelkaas kan niet-eetbare schimmels ontwikkelen die je beter niet kunt eten omdat ze giftige stoffen kunnen bevatten. Hoe herken je of blauwschimmelkaas nog goed is? Het beste gaat dat als je weet hoe de kaas er normaal gesproken uitziet, ruikt en smaakt. Zie je een gekke verkleuring, is de geur veranderd of smaakt de kaas anders dan normaal? Dan kun je hem beter laten liggen. Kortom: beschimmelde kaas eten is niet altijd een goed idee en afhankelijk van de kaassoort.