Eten in Spanje: wat je écht moet bestellen als je op vakantie bent

Het is vast geen verrassing, als ik op reis ga draait het voornamelijk om eten. Ik kan uren dwalen door buitenlandse supermarkten, genieten van markten vol lokale producten en bij restaurants bestel ik steevast gerechten die ik juist niet ken. Mijn favoriete Spaanse gerechten? Van paella tot aan fabada asturiana - bekijk snel wat je móét eten in Spanje als je op vakantie bent...

Oké, als je weleens in Spanje bent geweest ken je dit ontbijtje vast. Veel Spanjaarden genieten in de ochtend van pan con tomate, het liefst met een kop koffie - zoals een cortado - erbij. Simpeler kan het eigenlijk niet, en toch behoort het tot mijn favoriete eten in Spanje. Het gerecht komt oorspronkelijk uit Catalonië, waar je dit gerecht tegenkomt als pa amb tomàquet.

Eigenlijk is het niets anders dan geroosterd brood, waar vervolgens knoflook op wordt gewreven. Daarop komt geraspte tomaat (Spaanse tomaten zijn zóveel lekkerder dan de tomaten bij ons in de supermarkt) met wat olijfolie en zout. Wil je uitpakken? Bestel dan pan con tomate y jamón, dan krijg je er nog een plakje Spaanse ham bovenop. Smullen!

Pro tip: overal in Spanje kun je (voornamelijk als almuerzo - een lunch of brunch) een bocadillo bestellen - een half stokbrood belegd met de lekkerste lokale ingrediënten. Dikke aanrader!

Paella (je spreekt het uit als paa-e-jaa) komt oorspronkelijk uit Valencia. Het is een traditioneel gerecht dat voornamelijk op zondagmiddag wordt gegeten, het liefst met de hele familie. Zondag is namelijk voor familie en voor eten, élke zondag.

Je kent vast paella met zeevruchten, maar de oorspronkelijke variant bestaat uit rijst met kip, konijn, bonen en groenten. Het liefst artisjokken, mits ze in het seizoen zijn. Als je de luxe variant krijgt zit er zelfs eend in de paella en soms ook slakken, maar dat komt niet vaak voor.

Nu kun je overal in Spanje paella bestellen, maar om te voorkomen dat je in een tourist trap terecht komt, raad ik je aan om voor échte paella naar Valencia te gaan. De lekkerste paella van de stad? Die haal je wat mij betreft bij Casa Carmela, Arrocería Rice Paella, La Pepica en La Barraca de Toni Montoliu (net buiten de stad).

P.S. bestel ook eens fideuà, een soortgelijk gerecht (maar dan vaak met zeevruchten), met fideuà in plaats van paellarijst. Dit is een soort korte en dunne pasta. Zelf aan de slag? Probeer dan eens dit recept voor authentieke paella:

De naam zegt het al, voor dit gerecht moet je in Asturië zijn, in het noorden van Spanje. Deze stevige bonenschotel is dé trots van de regio en wordt vaak gegeten als uitgebreide lunch of in het weekend. Het gerecht doet misschien wat winters aan, maar geloof mij, dit kun je het hele jaar door eten.

Overal in de regio - van supermarkten tot aan lokale markten - kun je pakketten kopen om zelf fabada asturiana te maken, maar ik proefde zelf dit fantastische gerecht bij een klein restaurant aan de voet van de bergen van Parque Nacional de los Picos de Europa.

De basis bestaat uit fabes, grote witte bonen, die boterzacht zijn na een nacht weken in water en urenlang sudderen in de pan. Naast witte bonen wordt lokale chorizo, morcilla (bloedworst) en lacón (gezouten varkensschouder, een soort spek) toegevoegd. Daar gaat nog wat knoflook en ui bij, samen met paprikapoeder en soms wat safraan.

Zelf aan de slag? Probeer dan eens dit recept:

Misschien grijp je bij warm weer niet meteen naar koude soep, maar in Spanje denken ze daar heel anders over. Zodra de zomer zich aandient maken Spanjaarden koude soep zoals gazpacho en salmorejo. Gazpacho komt oorspronkelijk uit Andalusië, in het zuiden van Spanje.

In steden zoals Malaga en Sevilla eet je wat mij betreft dan ook de lekkerste gazpacho. Vaak wordt de soep gegeten als lunch, maar je komt het ook tegen als voorgerecht of bij een tafel vol met tapas, zeker op warme dagen.

De soep bestaat voornamelijk uit rauwe groenten zoals tomaten, komkommers, paprika en knoflook. Voor extra smaak wordt er vaak olijfolie en azijn aan toegevoegd, het liefst met wat brood.

Nog een Spaanse koude soep, die vooral in de zomer erg populair is. Al kom je deze soep het hele jaar door tegen. Net als gazpacho komt ajo blanco ook uit Andalusië, in het zuiden van Spanje. De koude soep bestaat uit amandelen, knoflook, azijn en wit brood - vaak met iets zoets zoals druiven.

De lekkerste variant ooit heb ik dan ook gegeten in Malaga, bij Bij Los Patios de Beatas - waar ze overigens ook hele goede wijnen serveren. Verwacht niet het authentieke recept voor ajo blanco overigens, maar eerder fine dining, met respect voor traditie en lokale gerechten.

In het dorpje Almáchar, niet ver buiten Malaga, organiseren ze in september zelfs hele dorpsfeesten waarbij deze koude soep centraal staat. Zo maakt haast elke familie een eigen variant, om deze vervolgens aan het hele dorp te laten proeven. Zelf maken? Dat kan! Probeer dit recept maar eens:

Tortilla de patatas, ook wel bekend als een Spaanse aardappeltortilla, is een dikke omelet gemaakt van aardappelen, ei en ui. Het is een klassiek gerecht uit de Spaanse keuken, waarbij de buitenkant zacht en iets krokant is (zoals bij een omelet), en de binnenkant vaak smeuïg en eruit loopt zodra je de tortilla aansnijdt.

Er bestaan veel verschillende varianten, al vind ik de klassieker met uien het lekkerste. Heerlijk als ontbijt of lunch, al wordt het vaak ook gegeten als tapa. De lekkerste tortilla at ik ooit bij Casa Dani in Madrid, in de Mercado de la Paz.

Zelf de keuken in voor een Spaanse tortilla? Probeer dan eens dit heerlijke recept (in Spanje verkopen ze speciale tortillapannen, waardoor deze de perfecte ronde vorm krijgt - aanrader!):

Ongeveer van januari tot en met mei kom je rondom Barcelona en in Catalonië dit fantastische gerecht tegen: calçots. Het is een soort combinatie tussen een lente-ui en een prei. Om de oogst te vieren worden er feesten en festivals georganiseerd, waar grote hoeveelheden boven open vuur worden gekookt - de Calçotada.

Bezoekers en locals zitten aan lange tafels, kopen een dozijn, verwijderen de zwartgeblakerde schil, dopen de uien royaal in romescosaus, kantelen hun hoofd naar achteren en laten ze zakken alsof je een haring eet, waarna wordt alles weggespoeld met wijn.

Hele dorpen staan tijdens deze festivals geheel in het teken van dit authentieke gerecht, wat oprecht tot het lekkerste eten in Spanje behoort als je het aan mij vraagt.

Een gilda is ontzettend populair in Spanje, zeker voorafgaand aan het eten. Ondanks dat het er misschien simpel uitziet, is het een hapje dat boordevol smaak zit. Het is een stokje met olijven, ansjovis en een ingelegde groene Spaanse peper.

Het verhaal gaat dat deze tapa is genoemd naar de Amerikaanse actrice Rita Hayworth, die in 1946 de hoofdrol speelde in de beroemde film Gilda. Dit hapje is waarschijnlijk ontstaan in het noorden van Spanje, in Baskenland - al vind je ze tegenwoordig op haast elke menukaart in Spanje. Extra lekker met een glas huisgemaakte vermouth erbij!

Deze klassieke tapa ken je vast, op Nederland vind je 'm bij haast elke tapasbar wel op de kaart. Het is een gerechtje gemaakt van garnalen, die gebakken worden in flink wat olijfolie, met heel veel verse knoflook en kleine pepertjes.

De smaak is intens, waarbij je de knoflook goed proeft, die goed past bij de garnalen. Maar pas op, het gerechtje wordt vaak loeiend heet geserveerd aan tafel. Extra lekker? Bestel wat vers brood erbij, en dip deze in de knoflookolie als de garnalen op zijn. Smullen!

Nog zo'n Spaans gerecht dat je waarschijnlijk wel kent, maar toch echt een keer gegeten moet hebben in Spanje: albóndigas. Deze kleine gehaktballetjes worden vaak als tapa geserveerd, in een smaakvolle tomatensaus.

De saus is vaak iets pittig, wat het alleen nog maar lekker maakt. Net als bij de gambas al ajillo raad ik je aan om vers brood te bestellen bij de albóndigas, waardoor je de laatste tomatensaus eruit kunt scheppen met wat brood.

Je bestelt ze over het algemeen bij haast elke tapasbar in Spanje, kijk alleen uit dat je niet bij een tourist trap naar binnen stapt. Staat er buiten een groot menu in het Engels, Duits en Frans? Snel doorlopen!

Zelf maken? Dat is helemaal niet moeilijk, zeker niet met dit heerlijke recept:

Dit gerecht komt oorspronkelijk uit Galicië, een prachtige regio in het noordwesten van Spanje, waar onder andere de stad Santiago de Compostella ligt. Gelukkig kun je tegenwoordig overal in Spanje pulpo a la gallega bestellen, al smaakt 'ie vaak het best bij plekken langs de kust.

Het is een gerecht bestaande uit gekookte octopus, geserveerd met flink wat olijfolie, pimentón (paprikapoeder) en zout, vaak samen met wat gekookte aardappelen. 

Natuurlijk geniet ik het liefst van dit eten in Spanje, al kun je thuis ook heerlijke pulpo a la gallega maken. Zorg er dan wel voor dat je goede octopus haalt bij de visboer, gebruik Spaanse pimentón en goede olijfolie.

Soms kan lekker eten in Spanje ongelooflijk simpel zijn, en zo is het ook met croquetas de jamón. Precies zoals de naam doet vermoeden; het is niets anders dan kroketjes met Spaanse ham. Vaak zijn deze Spaanse kroketjes gevuld met een romige bechamelsaus en serranoham.

Je vindt ze bij haast elk restaurant en elke tapasbar wel op de kaart, al zijn ze niet overal even goed. Zitten er veel locals aan de bar? Dan ben je waarschijnlijk aan het juiste adres. Zit het terras vol met toeristen? Kijk dan iets verder, vaak zitten de beste barretjes verstopt in steegjes.

Naast kroketjes met ham zijn de croquetas de chorizo (met chorizo), croquetas de bacalao (met kabeljauw) en croquetas de calamares (met inktvis) ook aanraders. Zeker als deze laatste ook met inkt van de inktvis wordt bereid, als toevoeging staat er dan vaak bij en su tinta.

Aangebrande cheesecake? Jazeker! Baskische cheesecake komt uit de gelijknamige regio in het noorden van Spanje, maar verovert ondertussen de wereld. Door de cheesecake van buiten iets aan te laten branden in de oven, krijgt de taart een iets bittere smaak. In combinatie met het romige en zoete van de cheesecake zorgt dit voor genot bij elke hap.

Bij La tarta de la madre de Cris haal je wat mij betreft de lekkerste cheesecake in Spanje, je vindt vestigingen in Granada, Malaga, Sevilla en Madrid.

Zelf aan de slag? Bak dan een van mijn favoriete recepten, met geroosterde druiven en gember. Succes gegarandeerd!

Crema catalana is een traditioneel Catalaans dessert, vergelijkbaar met de Franse crème brûlée, maar dan lichter en gemaakt met melk in plaats van room. Dit populaire dessert is een soort romige custard, met een knapperige gekarameliseerde suikerlaag erbovenop.

Vaak wordt er nog citroen- of sinaasappelschil toegevoegd, wat dit toetje nog lekkerder maakt. De lekkerste crema catalana eet je natuurlijk in Catalonië, al kun je het haast overal in Spanje bestellen. Soms staat het onder een andere naam op de kaart, bijvoorbeeld crema de Sant Josep of crema cremada.

Dit is als het op toetjes aankomt mijn favoriete eten in Spanje: torrijas. Vergelijk het een beetje met wentelteefjes, maar dan de verbeterde versie. Alhoewel je het hele jaar torrijas als toetje op menukaarten ziet staan, wordt het vooral gegeten tijdens de Semana Santa (Heilige Week) en Pasen.

Ze worden - net als wentelteefjes - gemaakt van oud brood (vaak brioche), dat wordt gedrenkt in een mengsel van melk, ei, suiker en sinaasappelschil. Vaak worden ze besprenkeld met wat extra suiker, honing en kaneel. Probeer het en je bent verkocht...

De lekkerste torrijas ooit at ik bij Taberna Teca, een restaurant en tevens fantastische wijnbar in Valencia. Wil je ze alvast testen? Maak ze dan gemakkelijk thuis met dit heerlijke recept: