Wat is basterdsuiker en wat kun je ermee?

Aan dit restproduct werden toevoegingen gedaan om de suikersoort wat op te peppen en voor gebruik en verkoop geschikt te maken. Inmiddels worden de kwaliteiten van basterdsuiker alom gewaardeerd en wordt de suikersoort veel gebruikt bij het bakken. Basterdsuiker bestaat in drie verschillende varianten, waarvan de donkere soort een bekende is en in de volksmond bruine suiker wordt genoemd. Daarnaast is er een witte en een lichte/gele variant.

Wil je iedere week de lekkerste recepten & tips ontvangen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief:

Omdat die vraag niet een-twee-drie te beantwoorden bleek, belden we met Cosun Beet Company (de grootste suikerfabrikant van Nederland) en producent van Van Gilse, voor een eenvoudige uitleg. We beperken ons bij de uitleg tot de Nederlandse basterdsuikervarianten, want ja, in het buitenland is alles weer net even wat anders.

We beginnen met een korte algemene uitleg. Suiker (of kristalsuiker) kan gemaakt worden van suikerriet of suikerbiet. In beide gevallen worden er aan het oorspronkelijke basisproduct (de rietstengel of de biet) suikerkristallen onttrokken. In het geval van de biet zijn de kristallen voorzien van een grijs vliesje. Het grijze vliesje is bitter van smaak en zorgt voor een niet erg aangename kleur. Bij bietsuiker wordt het vliesje daarom altijd verwijderd. Bij rietsuiker is het vliesje goudbruingekleurd en geeft het juist een aangename smaak. Rietsuiker wordt dus vaak met vliesje verkocht. In beide gevallen geldt echter dat de suiker zonder vliesje als kristalsuiker door het leven gaat.

Dan komen we bij basterdsuiker. Dit is kristalsuiker waaraan (karamel)stroop is toegevoegd. Blanke stroop voor witte basterdsuiker, lichte karamelstroop voor de lichte of gele basterdsuiker, en donkere karamelstroop voor de meest donkere variant. Nederlandse basterdsuiker wordt altijd gemaakt met suikerbietsuiker als basis.

Wil je iedere week de lekkerste recepten & tips ontvangen in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief:

Nu we de vraag ‘wat is basterdsuiker’ beantwoord hebben, wil je vast ook weten hoe het smaakt. Daar gaan we. De lichte of gele basterdsuiker en de donkere basterdsuiker hebben door de toevoeging van karamelstroop een eigenzinnige, karamelachtige en licht gebrande smaak. Het is minder zoet en wat verfijnder van smaak dan kristalsuiker. De witte variant smaakt niet heel veel anders dan gewone suiker, maar heeft wel de meer vochtige structuur en is daardoor beter geschikt om mee te bakken (maar daarover later meer).

Het beste is natuurlijk om de juiste suiker voor je recept te gebruiken. De smaak en structuur van basterdsuiker verschillen van kristalsuiker, en de bedenker van het recept heeft niet voor niets juist voor deze soort gekozen. Dat gezegd hebbende, geven we gelijk ook toe dat het prima te vervangen is door gewone kristalsuiker. Je hebt kans dat de smaak iets verschilt, of dat je baksel wat anders van structuur wordt, maar wanneer de nood aan de man/vrouw is, kom je er prima mee weg. Het vervangen van de ene soort basterdsuiker door de andere is al helemaal geen probleem. Heb je nog gele staan, maar heb je voor je recept donkere nodig? Maak je dan vooral niet al te druk, maar ga er gewoon voor.

We kunnen het mooi maken door te vertellen dat er ergens een verborgen steegje in Nijmegen is waar je door middel van het gebruik van een codewoord een onsje basterdsuiker mag kopen, maar de werkelijkheid is aanzienlijk minder romantisch en Harry Potter-achtig. Het is echt in elke supermarkt verkrijgbaar in de varianten licht, wit en donker. Leuk ook is om te weten dat basterdsuiker een typisch Nederlands product is dat een beschermde status heeft gekregen in Europa. Het principe van de bereiding ervan is sinds het einde van de negentiende eeuw niet wezenlijk veranderd.

Ik ken de donkere variant (bruine suiker) van het feit dat mijn moeder er altijd een schepje van door de gekookte rijst deed om mij rijst te laten eten, maar je kunt zoveel meer met basterdsuiker dan mij in de maling nemen. Het leent zich door de wat meer vochtige structuur enorm goed voor bakwerk. Taarten, koekjes… bij veel bakrecepten kom je deze suikersoort tegen. Ze zorgen voor een verfijnde smaak, voor een smeuïge structuur en een mooie kleur. Basterdsuiker lost beter op en smelt ook beter, zodat er in baksels geen kristallen blijven bestaan. Ook bij het maken van crème brûlée of Irish coffee is basterdsuiker door de karamelachtige smaak een goed keuze. Zeker ook wanneer kleur ertoe doet, is basterdsuiker – en de variant waarvoor je kiest – een aanrader. Koekjes worden prachtig goudgeel, brownies glanzend bruin en een witte crème blijft maagdelijk wit zonder de smeuïge textuur te verliezen. Dat alles dankzij de juiste basterdsuiker.